Sociaal?

’We zullen woensdag eens Skypen! ’ was het Email bericht van mijn broer! Het is dan drie januari en dat zal wel de reden voor hem zijn om ons dan ‘Nieuwjaar’ te wensen en gelijk Ingrid te feliciteren  met haar verjaardag. Hoe ouder je wordt hoe meer herinneringen er boven komen en op deze saaie tweede januari overkomt me dat. Wij waren vroeger als kind erg close ondanks hij vier jaar ouder is. We kwamen van oorsprong uit Zeeland maar door mijn moeders medische omstandigheid (TBC) in Den Haag verzeild geraakt. Een arme boerenfamilie in de stad! Mijn broer (introvert) en ik (extrovert) hadden een verschillende benadering van omgaan met de situatie om als provincie kneuters te overleven in de grote stad. Onze buurt wat een typische volksbuurt waarvan de meeste mensen geen cent te makken hadden! (jaren zestig). We woonden in Spoorwijk en de voorbij denderende treinen op vijftig meter van onze kleine bovenwoning deden je daar om het halfuur aan herinneren…….

Zoals gezegd broers overlevingstactiek was verschillend van de mijne. Ik was degene die de contacten moest leggen met andere buurtkinderen en hij distilleerde daar zijn vriendenkring uit. Met mijn tien jaar oud was ik zijn loopjongen en hij (veertien) al de manager. Hij was vaak de stille leider binnen onze vriendenkring bestaande uit schoolvriendjes en straatschoffies. Straatvoetbal, bordje tik, belletje trekken, verstoppertje en al dat soort spelletjes werd gemanaged door hem, met mij als spreekbuis! Dat laatste niet zonder reden, we waren ons Zeeuws dialect nog niet helemaal kwijt en ik kon beter uitgelachen worden dan toen al ‘Mijnheer de leider’. Ik voelde me niet ondergeschikt voor de dingen die ik voor hem moest doen, hij had altijd wel een beloning in het verschiet in de vorm van Belga-kauwgom of Mars-reep . Geld was er thuis niet en zakgeld al helemaal niet, dus hij verdiende wel eens wat met klusjes en met het helpen van de melkboer of bakker. Hij hield wat van zijn centjes voor zichzelf en het meeste droeg hij af aan ons moeder die ze toen zeer goed kon gebruiken………

Hij was al jong politiek geëngageerd want manipuleren, omkopen, en liegen om bestwil was hem niet vreemd (hij werd zelfs nog raadslid later). Dit alles wel met een sociaal doel voor ogen hoe vreemd dit ook klinkt. Het was in het jaar 1963 toen in Rijswijk een nieuw winkelcentrum (In den Bogaard) werd geopend. Dat was een evenement wat je als straatschoffie niet mocht missen. De inmiddels opgerichte schoffies-club van tien man had zich dan ook voorgenomen om dat feestje op te luisteren onder leiding van juist,…. broer lief. Het feestprogramma vermeldde dat er ballonnen opgelaten werden of uitgestrooid met een vliegtuigje met enveloppen waar zich geld in kon bevinden en daar hadden we kilometers lopen voor over. Er werd afgesproken dat we ons strategisch zouden verdelen en later de eventuele buit bij elkaar op zouden tellen en te gebruiken voor de clubkas. Zoals afgesproken kwamen we na die dropping en festiviteit weer bij elkaar en de gevonden enveloppen werden geopend en warempel het geluk had ons niet in de steek gelaten……..

Zeven en een halve gulden was de buit en dat betekende groot feest voor ons allen en al snel werd besloten het geld te gebruiken om onszelf te trakteren op een halve Hema worst en flessen Exota limonade.

 Het feest kon niet op en broer lief werd gelouterd voor zijn geweldig sociaal idee om het geld te delen. Na thuiskomst werd het verhaal aan moeders gedaan en zij was verrukt en verrast over de uitkomst van onze missie. Broer lief was na het verslag echter nog niet klaar met verrassen want hij diepte nog een envelop op uit zijn zak met daarin vijfentwintig gulden en overhandigde deze aan ons moeder. De farizeeër had deze gevonden en achtergehouden zonder deze te delen onder de vrienden zoals afgesproken. De andere kant van de medaille was dat hij wist hoe ons gezin moest sappelen om aan geld te komen en ons moeder hier ontzettend blij mee maakte…….

Zijn liefde voor zijn moeder ging ver …heel ver. Het zou te maken hebben gehad dat wij haar twee jaar hebben moeten missen omdat een sanatorium-opname daaraan vooraf was gegaan. Nog een wapenfeit van hem was dat hij een vakantieclub onder de vriendjes oprichtte. De bedoeling was dat we met zijn allen de zomer van het volgend jaar zouden gaan kamperen in een eigen gemaakte hut in de bosjes langs het treinspoor. Het plan wat uitgedacht was door broerlief omhelsde om alvast te gaan sparen die winter, in de vorm van houdbaar voedsel om de kosten van het kamperen zo laag mogelijk te houden. Een plek onder ons stapelbed werd hier voor ingeruimd en de vriendjes werden uitgenodigd om allerlei conserven in te leveren in de vorm van bonen, appelmoes, jam, worsten, koek en ga zo maar door. Dit alles werd geïnventariseerd, genoteerd en in dozen bewaard. Zelfs enkele  voorwerpen zoals een zaklamp en stripverhalen, ook nog een exemplaar van het toen zeer omstreden erotisch magazine de ‘Lach’ werden daar bewaard……..

Een jaar in een kinderleven is een lange tijd …..zeer lange tijd! en vergetelheid is daar een onderdeel van. Vriendjes komen en gaan op die leeftijd, ruzie kan een oorzaak zijn of een verhuizing, in ieder geval kwam het er op neer dat niemand meer taalde naar het kamperen laat staan naar de ingezamelde conserven enz. De enige die zich er nog wel degelijk van bewust was van wat voor schat er onder ons stapelbed lag was mijn broer. Elke maal als de week langer was dan het loonstrookje van vader was daar weer mijn broer met een blik erwtensoep of appelmoes om het leed te verzachten. De ‘Lach’ werd  niet gedeeld met vader en moeder maar voor eigen bevrediging onder het matras bewaard. Kortom hij groeide op en ontwikkelde zich als een zeer sociaal mens met oog voor de minder bedeelden, ging de strijd graag aan om de rijken te laten delen met de armen. Later toen vader allang was overleden was hij ‘het’ die iedere zondag  zijn opwachting bij moeders maakte tot haar dood aan toe………

‘We zullen woensdag eens skypen! ’……..dat was afgelopen nieuwjaarsdag mijn broers bericht.

Ik ben er van overtuigd dat het hierboven beschreven deeltje van zijn jeugddaden een onschuldige bedoeling heeft gehad maar bedenk me nu toch dat ik hem met terugwerkende kracht ga bedanken voor de paar levenslessen die hij mij onbewust al vroeg heeft voorgehouden.

        

Les 1: Dat politici je vaak een (Hema) worst voor houden om er toch zelf veel te kunnen kopen.
Les 2: Iets sparen wel een deugd kan zijn maar een ander er mee kan gaan lopen. 

Les 3: Dat je bij inzamelingsacties niet altijd moet denken dat alles op de juiste plaats terecht kom
Les 4: Een sociaal idealisme goed is om voor te strijden, als je er zeker van bent dat jezelf niet te kort komt.

Hij gaat mij ongetwijfeld een ‘Gelukkig Nieuwjaar’ wensen….bijgedragen aan mijn gelukkige jeugd heeft hij al gedaan!