woensdag 14 november 2018

Het taboe of was het bamboe?



Als je wat ouder wordt komen er soms herinneringen voorbij die je dacht te hebben verdrongen. Deze herinnering die ik met u wil delen begon met het voorbereiden van een Indonesische rijsttafel voor mijn vrienden hier in het buitenland. Het gaat hier om vrienden die met name uit Groot Brittannië komen. Het was mijn bedoeling om ze nu eens de bek te laten branden aan onze voormalige kolonie gerechten om hun Indiaanse koloniale curry's te doen verbleken. Na de vorig jaar ergste branden uit de Portugese geschiedenis lijkt het me beter om mijn Portugese vrienden later eens uit te nodigen. Wij als Nederlanders zijn gewend aan de mix van Indonesisch en Chinese gerechten, pittig en zoet  zijn normale combinaties. Ik wil me nu vooral op het pittig storten, op de banaan en de spekkoek na dan……….

Mijn moeder was al iemand die in de jaren 50 en 60 van de vorige eeuw dergelijke gerechten klaarmaakte. Toen de meeste mensen de spruitjes nog aan gort kookte ging er bij mijn moeder al wat santen (kokos) spekjes en pindakaas bij. Ze had die kookvaardigheid niet van haar zelf, een Indonesische vriendin was daar debet aan. Als kind was zij voor mij de enige exotische buitenlandse die we toen over de vloer kregen. En zoals gebruikelijk moest je toentertijd iedereen die wat vaker met je ouders verkeerden “tante” noemen. Tante Riet had met moeder samen een paar jaar in het sanatorium gelegen vanwege tuberculose en daar was de vriendschap ontstaan. In de tijd dat mijn moeder verpleegd werd zijn mijn broer en ik ondergebracht bij familie. Het was voor ons zeker geen aangename tijd………..

Natuurlijk was het nobel van de familie om ons op te nemen maar van opvoeden hadden ze geen kaas gegeten, ze waren allang boven de 60 jaar en niet erg bemiddeld en mijn vader betaalde dan ook maandelijks een bijdrage. Mijn broer en ik waren van het platte land midden in de stad gedumpt en dat trauma heeft gevolgen voor mij gehad. Ik begon als zesjarige te bedwateren iets wat ik nu nog steeds liever hoor dan “ In je nest zeiken ” zoals mijn broer dat toen omschreef. Hij was ook direct slachtoffer van de kwaal want we sliepen in een tweepersoonsbed, middelen als een rubberzeiltje aan mijn kant van het bed die het matras moest beschermen deed juist  kanaaltjes vormen die zijn kant op kwamen. De geur van  rubber is vanwege dit trauma niet mijn favoriet. Het is maar goed dat condooms later in geuren en smaken kwamen. Het was geen gemakkelijke tijd als jongen van zes die geacht word zindelijk te zijn…………

Schoolreisjes of logeren was problematisch, de angst om ontmaskerd te worden als “pissebed” maakte je onzeker en beschaamd. Na de hereniging met moeder en het normale gezinsleven weer wat op de rails kwam moest er toch eens wat aan gebeuren was mijn moeders stellige overtuiging. Mijn geval werd met Jan en alleman besproken en een ieder betrokken persoon had wel goede raad. De huisarts waaraan ook een bezoekje werd gebracht verzekerde mijn moeder dat het vanzelf over gaat. Daar nam ze geen genoegen mee er moet toch een oplossing zijn! en zo werd ook mijn bedwateren besproken met “ Tante Riet ”.  En die wist wel raad! zij kende een goede vriendin ook uit Nederlands-Indië met speciale gaven en krachten, misschien dat een behandeling door haar een oplossing kon bieden. Onder het “motto baat het niet dan schaad het niet` liet mijn moeder zich overhalen….

En zo werden er sessies voor mij geregeld met een tweede Indonesische “Tante” die een bloeiende praktijk had om mensen tegen allerlei kwalen te behandelen met “de stille kracht ”. Het waren de zaterdagochtenden die er aan moest geloven. Als kind van zes a zeven was de behandeling zeer intimiderend. De sessie bestond uit een soort van spirituele behandeling die ik als volgt kan beschrijven: Ik werd ontvangen in een soort behandelkamer die achter in de woning was gesitueerd. De behandelkamer was vrij donker en prominent, in de ruimte stond een stoel en de bekende divan die je bij psychiaters vaak kon vinden, de wanden hingen vol met wajangpoppen die op een kind niet erg geruststellend overkomt. Ik vermoed ook dat mijn behandeling een snabbel voor die “tante” was en normaal geknipte volwassenen behandelden die baat zagen in dit soort geneeskunde……

Ik werd geacht op de divan te gaan liggen en de voor mij “Enge Tante” bewoog haar handen boven mijn hoofd en lichaam alsof ze een duivel uit moest drijven. Daarna werd mijn buik ingesmeerd met een fel rood smeerseltje om mijn blaas meer weerstand te bieden, na een verplichte rust van een half uur kon ik me gaan wassen en de sessie was voorbij. Mijn moeder moest wel heel erg veel vertrouwen in de stille kracht van deze “tantes”  hebben gehad. Deze duistere behandeling heeft enkele weken geduurd tot mijn vader er achter kwam wat mijn moeder en “Tantes” hadden bekokstoofd. Ik denk dat de affaire Greet Hofman die Juliana hersenspoelde en nu de “tantes“ mijn moeder, hem heeft geïnspireerd om mij direct met die nonsens te laten stoppen. Hij verweet mijn “Tantes” tot duivelse praktijken en liet mijn moeder weten dat zij maar moest accepteren dat ik in mijn bed plaste, alles beter dan in de zeik te worden genomen door deze charlatans……

Het verwonderd mij dat een voorbereiding voor een Indische-rijsttafel een boost kan geven aan een herinnering die je nooit met anderen hebt gedeeld, mede omdat het in de vergetelheid is geraakt en tot familiegeheim is verworden. Het bedwateren is inderdaad zoals de huisarts had beloofd overgegaan. We hebben nog van vele vrienden en kennissen uit Nederlands-Indië mogen genieten en zij waren ook degene die een stukje van hun cultuur in de Nederlandse samenleving brachten en zo ook de eetgewoontes. Ik ga mijn Engelse vrienden proberen een goede rijsttafel voor te schotelen. Ondanks dat dit voorval weer vers in mijn geheugen is genesteld ga ik dit verhaal  niet uit de doeken doen bij mijn vrienden.
Met wat bier in de man kunnen er dan makkelijk grappen over  gemaakt worden en ik ben bang dat ik dan heel pissig word en ze ga afzeiken……

Salam, Ferrie